مفصل زانو مصنوعی
مفصل زانو مصنوعی معمولا از سه قسمت تشکیل شده است که در بعضی از افراد نیز از قسمت چهارم یا پروتز مصنوعی کشکک زانو استفاده می شود.
عمل پروتز زانو چیست؟
جراحی تعویض مفصل زانو جراحی است که در آن قسمت هایی از مفصل طبیعی زانو برداشته می شوند و به جای آن پروتز مصنوعی قرار داده می شود.
جراحی تعویض مفصل زانو، پرکاربرد‌ترین جراحی تعویض مفصل است. اصلی ترین دلیل انجام این جراحی، برطرف کردن درد ناتوانی بیمار بر اثر ابتلا به آرتروز زانو یا دیگر مشکلات مفصل زانو و حفظ توانایی حرکتی در زانو است. در موارد کمی، این جراحی برای اصلاح بدفرمی های زانو انجام می شود.
چه زمانی عمل پروتز زانو زانو تجویز می شود؟
انواع مختلفی از بیماری های گروه آرتریت (مانند آرتروز) می توانند تا حدی موجب آسیب به زانو شوند که نیاز به انجام عمل تعویض مفصل زانو باشد.
این بیماری ها عبارت اند از:
- آرتروز
- روماتیسم
- آرتروز پس از تروما
- نکروز آواسکولار (بافت مردگی بی خونی)
- دفرمیتی زانو
چه کسانی نباید جراحی تعویض مفصل زانو را انجام بدهند؟
هرچند جراحی مفصل زانو مصنوعی یکی از جراحی های پرکاربرد است، اما برای تمامی افراد مناسب نیست.
برای مثال، در صورتی که شما در زانوی خود عفونتی دارید یا به مشکل عروقی حادی مبتلا هستید، نباید جراحی تعویض مفصل زانو را انجام دهید.
همچنین در صورتی که شما اضافه وزن زیادی داشته باشید، به مشکلات قلبی یا ریوی دچار باشید که موجب بروز عوارضی بعد از بیهوشی و جراحی می شود یا در ناحیه‌ای که برش جراحی ایجاد می شود به بیماری های پوستی مانند پسوریازیس مبتلا باشید، به احتمال زیاد پزشکتان شما را از انجام این جراحی منع می کند.
چه کسانی به جراحی مفصل زانو مصنوعی نیاز دارند ؟
- افرادی که درد و یا سفتی شدیدی را در زانو احساس می کنند که این درد ، آن ها را از انجام دادن فعالیت های روزانه مثل قدم زدن ، بالا رفتن از پله ها ، سوار شدن و پیاده شدن از ماشین ، بالا رفتن از صندلی و … باز می دارد.
- درد معمولی اما مداوم زانو که ممکن است هنگام خواب و استراحت کردن نیز حس شود . التهاب مزمن زانو و ورم در این موارد بعد از مصرف دارو و استراحت برطرف نخواهد شد .
- دفرمه یا بد شکل شدن زانو که کاملا از ظاهر آن مشخص است که گاه منجر به پرانتزی و یا ضربدری شدن پاها می شود .
- افسردگی که نتیجه ناتوانی برای انجام دادن فعالیت های روزانه در اثر زانو درد ایجاد می شود.
- موثر نبودن گزینه های درمانی دیگر به غیر از جراحی در افراد مبتلا به درد مفصل زانو.
انواع روش های تعویض مفصل زانو:
مفصل زانو مصنوعی دارای انواع مختلف با طراحی های متفاوت است.
اغلب آن ها از سه قسمت تشکیل شده‌اند:
- جزء فمورال، که قسمتی از مفصل زانو است که به استخوان ران متصل می شود.
- جزء تیبیال، که قسمتی از مفصل زانو است که به استخوان ساق پا متصل می شود.
- جزء پتلار که همان کشکک زانو است.
تعویض کامل یا جزئی مفصل زانو:
تعویض مفصل زانو می تواند به صورت کامل یا جزئی (بخشی از مفصل) باشد.
در جراحی کامل مفصل زانو، همانطور که از نام آن پیداست، کل مفصل زانو با مفصل مصنوعی عوض می شود.
در صورتی که به چندین ناحیه از مفصل زانوی شما آسیب وارد شده باشد، احتمالا لازم است که جراحی تعویض کامل مفصل زانو را انجام دهید.
در تعویض جزئی مفصل زانو، جراح تنها قسمت های آسیب دیده از مفصل زانو را با پروتز مصنوعی جایگزین می کند. شما در صورتی می توانید جراحی جزئی مفصل زانو را انجام دهید که تنها یک قسمت از مفصل زانوی شما آسیب دیده باشد.
البته، زمانی که یک قسمت از مفصل با پروتز مصنوعی جایگزین می شود، احتمال آن وجود دارد که قسمت دیگر نیز دچار آرتروز و ساییدگی شود و در نتیجه نیاز به جراحی مجدد باشد.
مزایای عمل پروتز زانو چیست؟
مهم ترین تاثیر مثبت جراحی تعویض مفصل زانو این است که درد بیمار از بین می رود و عصا یا واکر حذف خواهد شد. اغلب بیماران که از درد شدید زانو رنج می برند، توانایی راه رفتن یا نشستن را ندارند که بعد از عمل جراحی تعویض مفصل زانو قادر خواهند بود فعالیت های روزمره را بطور عادی انجام دهند.
صدای زانوها حین راه رفتن یا باز و بسته کردن زانوها بعد از عمل حذف می شود.
برای بیشتر بیماران، بعد از عمل جراحی تعویض مفصل زانو، درد از بین می رود، حرکات بهبود می یابد و در نتیجه کیفیت زندگی بهتر می شود. این عملکرد خوب زانو ها بعد از عمل معمولا تا حداقل ۱۵ سال تداوم می یابد.
در صورتی که زانو هایتان را می توانید بعد از عمل کاملا خم کنید، توصیه به رانندگی بعد از ۳ هفته از عمل می شود. البته در صورتی که شما کنترل خوبی بر روی عضلاتتان هم داشته باشید.
عوامل مختلف تاثیرگذار در تعیین میزان هزینه تعویض مفصل زانو یا آرتروپلاستی زانو:
- قیمت پروتز بسته به برند و کشور سازنده، جنس و مرغوبیت
- هزينه انجام عمل و اطاق عمل
- هزینه وسايل مصرفى و دارو
- حق الزحمه جراح و متخصص بیهوشی
- هزینه آزمایشات لازم قبل و بعد از عمل
- مدت زمان بستری بودن
- نوع اطاق بستری، عمومی یا خصوصی یا ICU
- هزینه های جانبی
تمامی هزینه ها بسته به نوع بیمارستان متفاوت است.
قبل از جراحی، بیماران باید در مورد هزینه تعویض مفصل زانو با پزشک خود مشورت کنند و جراح متبحر و گزینه جراحی مناسب برای خود را انتخاب نمایند.
مراقبت های پس از جراحی مفصل زانو مصنوعی:
- مانند هر عمل جراحی ، بیمار باید از آلوده شدن زخم جلوگیری کند . به همین دلیل بهتر است زخم را سه روز یکبار پانسمان کرد.
- بیمار در زمان استحمام ، روی بخیه ها لیف و صابون بزند و پس از حمام،محل زخم را با سشوار خشک کرده و دوباره آن را پانسمان کند .
- در صورت اجازه پزشک ، بیمار باید بدون عصا و واکر راه برود و اگر فیزیوتراپی تجویز شده باشد آن را انجام دهد.
فیزیوتراپی بعد از عمل پروتز زانو:
فیزیوتراپی فواید بسیاری برای بیماران دارد ، زیرا برخی از بیماران بعد اپاز عمل نمی دانند که انجام کدامیک از فعالیت ها برای آن ها مناسب است .فیزیوتراپ آن ها را راهنمایی می کند.
دستگاه های فیزیوتراپی نظیر اولتراسوند، لیزر و ماشین سی پی ام که این ماشین زیر زانوی مریض قرار می گیرد ، بدون فعالیت بیمار ، زانو با درجات تنظیم شده توسط پزشک ،خم و راست می شود.
