عمل تعویض زانو
عمل تعویض زانو جراحی است که در آن قسمت هایی از مفصل طبیعی زانو برداشته می شوند و به جای آن پروتز مصنوعی قرار داده می شود.
عمل تعویض زانو، پرکاربرد‌ترین جراحی تعویض مفصل است. اصلی ترین دلیل انجام این جراحی، برطرف کردن درد ناتوانی بیمار بر اثر ابتلا به آرتروز زانو یا دیگر مشکلات مفصل زانو و حفظ توانایی حرکتی در زانو است. در موارد کمی، این جراحی برای اصلاح بدفرمی های زانو انجام می شود.
عمل تعویض زانو یا آرتروپلاستی زانو چیست؟
جراحی تعویض مفصل زانو، که به آن آرتروپلاستی زانو نیز گفته می شود، یک عمل جراحی برای جاگذاری مفصل جدید زانو به جای مفصل آسیب دیده بیمار است.
در این عمل از قطعات فلزی و پلاستیکی برای کاسه مفصل زانو استفاده می شود. افراد مبتلا به بیماری مفصلی شدید ممکن است به علت درد شدید نتوانند فعالیت های عادی که نیاز به خم کردن زانو دارد، مانند راه رفتن یا بالا رفتن از پله ها را انجام دهند.
این عمل جراحی ممکن است برای شخصی که دچار آرتروز شدید یا آسیب شدید زانو باشد، در نظر گرفته شود. این عمل موجب بر طرف شدن درد زانوی بیمار و نیز بهبود عملکرد زانو می گردد.
پزشک ارتوپد در معاینه زانو ،محدوده حرکتی زانو، قدرت زانو و پایداری مفصل زانو را بررسی می کند .
همچنین از رادیوگرافی زانو نیز بهره می برد تا متوجه شدت آسیب به مفصل زانو گردد . اگر بیمار معیارهای کافی برای نیاز به جراحی آرتروپلاستی زانو یا عمل جراحی تعویض مفصل زانو داشته باشد، این عمل به بیمار توصیه خواهد شد.
چه بیمارانی نیاز به تعویض مفصل زانو دارند؟
- انواع مختلف آرتروز ممکن است نیاز به جراحی مفصل زانو را به وجود آورد.
- آرتروز پوکی استخوان یا استئوآرتریت یک بیماری است که بیشتر افراد میانسال و سالخورده را درگیر می کند و ممکن است باعث شکسته شدن غضروف مفصل و استخوان مجاور در زانو شود. آسیب به غضروف و استخوان حرکت را محدود میکند و باعث درد می شود.
- آرتروز ورم مفاصل یا آرتریت روماتوئید، که باعث التهاب مایع غشایی مفاصل می شود، می تواند منجر به درد و سفتی گردد.
- آسیب مفاصل به دلیل حوادث و تصادفات، نیز ممکن است باعث ایجاد آسیب به غضروف زانو شود. شکستگی، پاره شدن غضروف و یا رباط ها، احتمال ایجاد آسیب جبران ناپذیر در مفصل زانو می کند.
آمادگی های لازم قبل از عمل تعویض زانو:
ابتدا بررسی از این جهت که در نقطه دیگری از بدن عفونت فعال وجود نداشته باشد.
حتی یک عفونت فعال در گوش هم می تواند مانع انجام جراحی تعویض مفصل زانو و لگن شود.بررسی سیستمیک سایر نقاط بدن جهت آمادگی لازم برای تعویض مفصل زانو و لگن.
افرادی که سکته قلبی جدید و یا سکته مغزی جدید داشته اند این افراد مناسب جراحی مفصل نیستند.
بنابراین بیمار باید از نظر مغزی قلبی ریوی و سایر موارد بررسی شود که معمولاً یک روز قبل از جراحی در بیمارستان این امور به بهترین و کاملترین روش انجام می شود.
چگونگی انجام عمل تعویض زانو:
دو نوع روش بیهوشی در طول جراحی تعویض زانو مورد استفاده قرار می گیرد:
بیهوشی عمومی که در آن بیمار به خواب می رود و بیهوشی موضعی که در آن پای فرد یا از پایین تا کمر با اپیدورال یا از باسن تا کمر با بلوک عصب سیاتیک بی حس می شود.
نوع بیهوشی ای که شما دریافت می کنید به وضعیت شما به عنوان بیمار و توصیه های متخصص بیهوشی و جراح بستگی داد.
در طول جراحی تعویض مفصل زانو، سطوح فرسوده در لبهاستخوان ران با استفاده از ابزارهای مخصوصی جدا می شود. سپس استخوان برای آماده شدن برای پوشش جدید شکل دهی می شود.
قسمت بالایی استخوان درشت نی به شکل مشابهی آماده می شود.
سطح فرسوده جدا می شود و یک سینی فلزی جدید در بالای استخوان باقی مانده قرار داده می شود.
این سینی حاوی جداکننده پلاستیکی است که ضربه گیر جدید بین پوشش های فلزی می شود.
متخصص تعویض مفصل زانو ، همچنین پشت کاسه زانو را با یک سطح پلاستیکی جدید تعویض می کند. این بخش ها را می توان با استفاده از سمنت استخوان یا پرس فیت که امکان رشد استخوان در پوشش پروتز را فراهم می کند به استخوان ثابت کرد.
متخصص تعویض مفصل زانو ، عموما براساس سن، سطح فعالیت، کیفیت استخوان و وضعیت های پزشکی دیگر تصمیم می گیرد که کدام روش تثبیت سازی برای شما مناسب است.
مراقبت های بعد از عمل تعویض زانو:
شما عموما بسته به سرعت بهبودی بین ۱ تا ۴ روز در بیمارستان بستری می شود. قبل از ترخیص از بیمارستان، باید به اهداف متعددی دست پیدا کنید که از قرار زیر هستند:
رفتن به رخت خواب و بیرون آمدن از آن بدون کمک گرفتن از دیگران
کنترل درد قابل قبول
توانایی خوردن، نوشیدن و دستشویی رفتن
راه رفتن با وسایل کمکی ( مثل عصاف واکر) در سطح صاف و توانایی بالا رفتن یا پایین آمدن دو یا سه پله
توانایی اجراحی حرکات ورزشی خانگی نجویز شده
درک هر گونه توصیه ای که در مورد پیشگیری از آسیب دیدگی و تضمیمن بهبودی مناسب برای شما تجویز شده است.
نکات زیر بهبودی شما در خانه را آسان تر می سازند:
ناحیه زخم را تمیز و خشک نگه دارید. یک بانداژ در بیمارستان بر روی ناحیه زانو قرار داده می شود و باید در صورت نیاز تعویض شود. قبل از ترخیص از بیمارستان نحوه تعویض پانسمان را یاد بگیرید.
در مورد زمان دوش گرفتن از پزشک مشورت بگیرید.
در صورتی که زخم قرمز به نظر می رسد یا لخته کرد، فورا به پزشک اطلاع دهید. این نشانه عفونت است.
ورم خفیف تا متوسط برای سه تا شش ماه اول پس از جراحی نرمال است. برای کاهش ورم، پای خود را کمی بالا بیاورید و یخ روی آن قرار دهید.پوشیدن جوراب های فشاری نیز به کاهش ورم کمک می کند.
داروها را برطبق دستورالعمل پزشک مصرف کنید. داروهای خانگی شامل قرص های مسکن و غیرمسکن ، یا داروهای رقیق کننده خون قابل تزریق، داروهای نرم کننده مدفوع و داروهای ضد تهوع می شود.
بالا رفتن از پله باید خیلی کم انجام شود. طوری برنامه ریزی و سازماندهی کنید که تنها روزی یک یا دو مرتبه مجبور شوید از پله ها بالا یا پایین بروید.
شما باید قبل از شروع کردن فعالیت هایی از قبیل رانندگی و ورزش از پزشک خود مشورت بگیرید.
شرایط و سن مناسب برای عمل تعویض زانو:
سن یا محدودیت وزنی مشخصی برای جراحی تعویض مفصل زانو وجود ندارد.
توصیه های مربوط به جراحی براساس درد و ناتوانی بیمار هستند، نه سن او.
اغلب بیمارانی که عمل جراحی تعویض زانو را انجام می دهند بین ۵۰ تا ۸۰ سال سن دارند، اما جراحان ارتوپد بیمار را به صورت مجزا معاینه می کنند.
جراحی تعویض مفصل زانو برای تمامی گروه های سنی صورت گرفته است، از نوجوانان مبتلا به آرتریت تا افرد سالخورده مبتلا به آرتریت دژنراتیو.
هزینه تعویض مفصل زانو چگونه است؟
هزینه تعویض مفصل زانو به عوامل گوناگونی بستگی دارد.
این عمل معمولاً پس از سال ها تحمل درد زانو و داشتن تحرک محدود، روی بیماران در حدود ۵۵ سال و بالاتر انجام می شود.
